Ο ξαφνικός θάνατος σε ένα νέο, χωρίς να προηγηθεί τραυματισμός ή οποιαδήποτε άλλη έκδηλη αιτία, είναι ένα συνταρακτικό και οδυνηρό γεγονός.

Οι εικόνες που βλέπουμε κάποτε στην τηλεόραση, ποδοσφαιριστών που ενώ παίζουν, σωριάζονται ξαφνικά χάνοντας τη ζωή τους, προκαλούν δέος και δεν ξεχνιούνται.

Ο ξαφνικός θάνατος σε νέους χωρίς έκδηλη αιτία είναι σπάνιος. Όμως είναι πολύ σημαντικό να γίνουν γνωστές οι αιτίες που προκαλούν μια τέτοια τραγική κατάσταση με στόχο την πρόληψη όταν αυτό είναι δυνατό.

Για να ρίξουν περισσότερο φως στα δύσκολα αυτά ερωτήματα, γιατροί των ενόπλων δυνάμεων των Ηνωμένων Πολιτειών εξέτασαν σε 6.3 εκατομμύρια νέους στρατιώτες, άνδρες και γυναίκες, ηλικίας από 18 έως 35 ετών τους λόγους που προκαλούσαν ξαφνικούς θανάτους. Η διάρκεια της έρευνας ήταν 25 χρόνια, από το 1977 έως το 2001.

Κατά τη διάρκεια της έρευνας συνέβηκαν 126 θάνατοι, χωρίς τραυματισμούς και απρόσμενα. Τα στοιχεία που βρέθηκαν σε σχέση με τους θανάτους αυτούς ήταν: 86% των θανάτων συνέβηκαν κατά τη διάρκεια σωματικής άσκησης   Η συχνότερη αιτία που αναγνωρίσθηκε κατά τη νεκροψία, ήταν μια καρδιακή ανωμαλία (64 περιπτώσεις)   Στο 35% των περιπτώσεων, δεν βρέθηκε καμία αιτία που να εξηγεί το τραγικό συμβάν   Καρδιακή ανωμαλία βρέθηκε σε 51% των περιπτώσεων. Οι κυριότερες ανωμαλίες της καρδίας που αναγνωρίσθηκαν ήταν:   α) ανωμαλίες στα στεφανιαία αγγεία και ιδιαίτερα της αριστερής στεφανιαίας αρτηρίας που ανατομικά είχε μια ανώμαλη τοποθέτηση β) μυοκαρδίτιδα (φλεγμονή του μυοκαρδίου)   γ) υπερτροφική καρδιομυοπάθεια (υπερτροφία του μυοκαρδίου που μπορεί να αποφράσσει τη ροή του αίματος κατά τη διάρκεια έντονης άσκησης)   Άλλες σπανιότερες αιτίες που αναγνωρίσθηκαν ήταν: α) δρεπανοκυτταρική κρίση (3 περιπτώσεις) β) θρόμβος στον πνεύμονα (2 περιπτώσεις) γ) εσωτερική αιμορραγία (1 περίπτωση) δ) εγκεφαλική αιμορραγία (5 περιπτώσεις) ε) άσθμα ή άλλες πνευμονικές παθήσεις (4 περιπτώσεις) ζ) θερμοπληξία (3 περιπτώσεις)

Πρέπει να σημειώσουμε ότι τα εν λόγω στοιχεία προέκυψαν από στρατιωτικούς. Τα άτομα αυτά υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις προτού καταταγούν. Άτομα με διάφορα ιατρικά προβλήματα αποκλείονται από το στρατό.

Για το λόγο αυτό είναι πιθανό ότι τα δεδομένα που προέκυψαν να είναι διαφορετικά παρά ότι στο γενικό πληθυσμό. Άτομα με κίνδυνο για ξαφνικό θάνατο χωρίς έκδηλη αιτία, πιθανόν να αποκλείονται από το στρατό. Στο γενικό πληθυσμό η κατάσταση μπορεί να είναι πιο σοβαρή.

Βλέπουμε ότι ακόμη και σε ένα επιλεγμένο σύνολο ανθρώπων όπως οι στρατιωτικοί, όπου μπορούν να γίνουν πιο εύκολα όλες οι απαραίτητες εξετάσεις, παραμένει ακόμη ένα σημαντικό ποσοστό (35%) στο οποίο δεν αναγνωρίζεται μια συγκεκριμένη αιτία που προκάλεσε τον ξαφνικό θάνατο. Στις περιπτώσεις αυτές είναι πιθανόν να εμπλέκονται λειτουργικές ηλεκτροφυσιολογικές ανωμαλίες που επηρεάζουν το ρυθμό της καρδίας.

Το πρόβλημα που παραμένει δεν είναι μόνο αυτό της αναγνώρισης της αιτίας σε όλα τα περιστατικά αλλά και αυτό της πρόληψης. Εάν ένας ασθενής έχει ιστορικό με πόνο στο στήθος, ασυνήθιστη δύσπνοια ή συγκοπή, επιβάλλεται εγρήγορση και διερεύνηση.

Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να φανεί εάν υπάρχουν τρόποι αποτελεσματικής και έγκαιρης ανίχνευσης των ανωμαλιών που μπορούν να οδηγήσουν ένα νέο σε ένα τραγικό ξαφνικό θάνατο.