Μια από τις κυριότερες αιτίες απώλειας της όρασης είναι ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας του ματιού.

Πρόκειται για μια πάθηση που επηρεάζει τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού. Είναι συχνότερη στους ηλικιωμένους και οδηγεί στην τύφλωση.

Η ωχρά κηλίδα του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του ματιού, είναι το κεντρικό σημείο της όρασης και είναι υπεύθυνη για την ψηλή οπτική οξύτητα. Η γεροντική εκφύλιση της ωχράς αποτελεί την κυριότερη αιτία τύφλωσης στα ηλικιωμένα άτομα στις ανεπτυγμένες χώρες.

Ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας επηρεάζει την κεντρική όραση που είναι αναγκαία για το διάβασμα, για το οδήγημα, για την αναγνώριση προσώπων. Οι ασθενείς μπορούν να βλέπουν τα χρώματα και χρησιμοποιούν την περιφερική τους όραση. Δεν υπάρχει σήμερα αποτελεσματική θεραπεία που να προσφέρει ίαση για την ασθένεια αυτή.

Τα άτομα που πάσχουν από τα πρώτα στάδια της ασθένειας αυτής αυξάνονται. Λόγω της συνεχιζόμενης αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης, οι ασθενείς που παρουσιάζουν εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας, αποτελούν ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού.

Είναι πολύ σημαντικό, με βάση τα δεδομένα αυτά, να δίνονται κατάλληλες συμβουλές στα άτομα που είτε έχουν αυξημένο κίνδυνο είτε ήδη έχουν τα πρώτα στάδια του εκφυλισμού της ωχράς κηλίδας.

Τα προληπτικά μέτρα θα μπορούσαν να επιβραδύνουν την εξέλιξη και επιδείνωση της νόσου σε αυτούς που ήδη παρουσιάζουν τα πρώτα στάδια ή ακόμη να αποτρέψουν την εμφάνισή της.

Δυστυχώς μέχρι πρόσφατα υπήρχαν πολύ λίγες πληροφορίες σχετικά με τις αιτίες που προκαλούν την πάθηση αυτή. Οι παράγοντες που ενοχοποιήθηκαν για την πρόκληση της πάθησης μέχρι σήμερα είναι η αύξηση της ηλικίας και το κάπνισμα. Επίσης μια διατροφή με συμπληρώματα βιταμινών και μεταλλικών ιχνοστοιχείων φάνηκε ότι μειώνει την επιδείνωση της ασθένειας από τα ενδιάμεσα στάδια προς τα σοβαρότερα με μεγαλύτερη απώλεια της όρασης.

Άλλοι παράγοντες που έχουν συσχετισθεί με τη γένεση της πάθησης είναι τα ψηλά επίπεδα χοληστερόλης αίματος, η ψηλή πίεση και ορμονικοί παράγοντες. Η γενετική προδιάθεση μπορεί να παίζει ρόλο αλλά είναι άγνωστο σήμερα πόσο το περιβάλλον επηρεάζει μια γενετική προδιάθεση για τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας.

Μια πρόσφατη έρευνα που έγινε από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστόνη,  έδειξε ότι το υπερβολικό βάρος σώματος και η παχυσαρκία επιδεινώνουν την απώλεια όρασης σε ασθενείς που πάσχουν από εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας.

Η έρευνα συμπεριέλαβε 261 ασθενείς ηλικίας από 60 ετών και πάνω, οι οποίοι παρουσίαζαν τα πρώτα ήπια στάδια της ασθένειας. Οι ασθενείς τέθηκαν υπό παρακολούθηση για 4,6 χρόνια.

Εκτός από την εξέλιξη της νόσου, οι γιατροί κατέγραψαν και παρακολούθησαν τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά των ασθενών (βάρος, ύψος, δείκτης μάζας σώματος, περιφέρεια της μέσης). Επίσης καταγράφηκε και το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας και εξάσκησης του κάθε ασθενούς.

Τα αποτελέσματα ήταν ενδεικτικά και έδειξαν: Οι ασθενείς που ήσαν υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, είχαν σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο να παρουσιάσουν μια επιδείνωση της ασθένειας σε σύγκριση με αυτούς που ήσαν πιο λεπτοί   Οι ασθενείς με περισσότερο πάχος γύρω από τη μέση τους κινδύνευαν περισσότερο από τους άλλους να έχουν μια επιδείνωση της ασθένειας τους   Οι ασθενείς που εξασκούνταν σωματικά συστηματικά 3 φορές την εβδομάδα, παρουσίαζαν μειωμένο κίνδυνο κατά 25% να έχουν μια επιδείνωση της όρασής τους

Τα ευρήματα της έρευνας αυτής είναι πολύ σημαντικά διότι προσθέτουν κάτι καινούργιο και που μπορεί να εφαρμοστεί για την πρόληψη και την αποφυγή της περαιτέρω επιδείνωσης της όρασης των ατόμων που πάσχουν από τον εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας του ματιού.  

Για τη Δημόσια Υγεία τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι πολύ μεγάλης σημασίας διότι το ποσοστό των ατόμων που παρουσιάζουν την πάθηση αυτή που οδηγεί σε απώλεια της όρασης είναι μεγάλο και αυξάνεται.

Οι ερευνητές συστήνουν όπως:

1. Οι οφθαλμίατροι θα πρέπει να ενημερώνουν τους ασθενείς τους για την πολύ συχνή αυτή πάθηση
    
2. Να συστήνουν στους ασθενείς τους να μην καπνίζουν διότι το κάπνισμα έχει συσχετισθεί με τη γένεση της νόσου
    
3. Οι ασθενείς θα πρέπει να διατηρούν ένα ιδανικό βάρος σώματος σε σχέση με το ύψος τους και να έχουν μια τακτική σωματική εξάσκηση διότι με τον τρόπο αυτό μειώνουν τον κίνδυνο επιδείνωσης της ασθένειας και κατά συνέπεια τον κίνδυνο μείωσης της όρασης τους
    
4. Η διατροφή που είναι πλούσια σε βιταμίνες, αντι-οξειδωτικές ουσίες και μεταλλικά ιχνοστοιχεία (φρούτα και λαχανικά) συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου. Τα συμπληρώματα βιταμινών και ιχνοστοιχείων μπορούν να συμβάλουν στην μείωση της ταχύτητας της επιδείνωσης της νόσου σε αυτούς που ήδη έχουν προσβληθεί
    
5. Η διατήρηση μια κανονική πίεσης, η καταπολέμηση της ψηλής χοληστερόλης αίματος, η μείωση των λιπαρών ουσιών στη διατροφή, η αποφυγή της έκθεσης των ματιών στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου, μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη και αποφυγή της περαιτέρω επιδείνωσης της ασθένειας
    
6. Τα άτομα άνω των 50 ετών που έχουν οικογενειακό ιστορικό για εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας, πρέπει να υποβληθούν σε εξέταση για την πάθηση

Αναμφίβολα η έρευνα αυτή μας δίνει νέες σημαντικές πληροφορίες για μια πάθηση που είναι από τις κυριότερες αιτίες που προκαλούν τύφλωση. Ακόμη σημαντικότερο βλέπουμε ότι υπάρχει τρόπος πρόληψης εναντίον μιας μεγαλύτερης απώλειας της όρασης.

Πριν 10 χρόνια πολύ λίγα μπορούσαν να γίνουν εναντίον της πάθησης αυτής που οδηγεί σε μη ανατρέψιμη βλάβη της όρασης. Το μεγάλο ποσοστό συνανθρώπων μας που πάσχουν από εκφυλισμό της ωχράς κηλίδας επιβάλλουν τη διεξαγωγή και άλλων ερευνών για μια καλύτερη αντιμετώπιση της νόσου.