Η μυωπία παρουσιάζει σημαντική αύξηση παγκοσμίως. Σε μερικές χώρες η αύξηση είναι τόσο μεγάλη που ορισμένες υπηρεσίες που απαιτούν μια πολύ καλή όραση, δυσκολεύονται να βρουν άτομα να προσλάβουν που να πληρούν τα κριτήρια τους.

Εκτός από την αύξηση του συνολικού αριθμού των νέων με μυωπία, παρατηρείται παράλληλα μια αύξηση των περιπτώσεων μυωπίας πολύ ψηλού βαθμού. Η πολύ ψηλού βαθμού μυωπία, είναι δυνατόν να απειλήσει και την όραση οδηγώντας στην τύφλωση.

Σε χώρες της Άπω Ανατολής, το πρόβλημα είναι οξύτερο. Στη Σιγκαπούρη, το 80% των νέων 18 ετών που κατατάσσονται στο στρατό, πάσχουν από μυωπία. Πριν 30 χρόνια το ποσοστό αυτό έφθανε μόλις το 25%. Στην Ιαπωνία έχουν παρατηρηθεί ανάλογες μεγάλες αυξήσεις του αριθμού των νέων που πάσχουν σήμερα από μυωπία.

Για την εξήγηση του ανησυχητικού αυτού φαινομένου, μέχρι σήμερα η επικρατέστερη θεωρία ήταν ότι τα μεγάλα ποσοστά μυωπίας σε ορισμένες χώρες και ιδιαίτερα στην  Άπω Ανατολή, οφείλονταν σε γενετικούς λόγους. Τώρα όμως νέες έρευνες από επιστήμονες της Αυστραλίας, απορρίπτουν τη θεωρία αυτή.

Οι Αυστραλοί ερευνητές, ανάλυσαν τα δεδομένα από 40 άλλες σχετικές εργασίες και διαπίστωσαν ότι δεν υπήρχαν πειστικά ευρήματα που να τεκμηριώνουν το γεγονός ότι η σοβαρή αύξηση των περιστατικών μυωπίας, οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες.

Αντίθετα πιστεύουν ότι το φαινόμενο αυτό οφείλεται στο ότι οι νέοι σήμερα, από πολύ μικρή ηλικία, αφιερώνουν ένα πολύ μεγάλο μέρος του χρόνου τους στο να παρακολουθούν τηλεόραση, να εργάζονται σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και να διαβάζουν.

Επειδή τα παιδιά κάτω από τις συνθήκες αυτές, υποχρεώνονται να εστιάζουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε αντικείμενα που βρίσκονται πολύ κοντά τους, το μάτι για να προσαρμοστεί, αυξάνει την επιμήκη διάμετρο του. Έτσι μπορεί με λιγότερο κόπο να εστιάζει στα αντικείμενα όπως οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τα παιγνίδια βίντεο, τα βιβλία και οι τηλεοράσεις που βρίσκονται κοντά.

Όμως η προσαρμογή αυτή, δεν επιτρέπει στο μάτι να εστιάζει αντικείμενα που βρίσκονται μακριά. Αυτό προκαλεί τη μυωπία. Όσες περισσότερες ώρες ξοδεύουν καθημερινά τα παιδιά στις δραστηριότητες αυτές, τόσο πιο σοβαρό δυνατόν να γίνεται το πρόβλημα.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται το παράδειγμα της Ινδίας όπου στους νέους ηλικίας 18 ετών, οι μύωπες ανέρχονται μόνο στο 10%. Αντίθετα στους Ινδούς νέους που ζουν στη Σιγκαπούρη και όπου τα επίπεδα διαβάσματος και απασχόλησης με ηλεκτρονικά μέσα είναι πολύ μεγαλύτερα, το ποσοστό των μυώπων ανέρχεται στο 70%.

Στο Ισραήλ, σε σχολεία με έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα όπου το διάβασμα βιβλίων που έχουν σχέση με τη θρησκεία προωθείται σε μεγάλο βαθμό, τα αγόρια ηλικίας από 14 έως 18 ετών που είναι μύωπες ανέρχονται στο 80%.  Αντίθετα σε κρατικά σχολεία που δεν έχουν τόσο έντονο προσανατολισμό στο διάβασμα θρησκευτικών βιβλίων, το ποσοστό των αγοριών με μυωπία ανέρχεται στο 30%.

Στη Σουηδία σήμερα το ποσοστό των παιδιών ηλικίας 12 ετών που πάσχουν από μυωπία έχει ανέλθει στο 50%. Αναμένεται ότι όταν τα παιδιά αυτά θα γίνουν 18 ετών, το ποσοστό μυωπίας θα ανέλθει πέραν του 70%.

Όλα αυτά τα δεδομένα συνηγορούν στο γεγονός ότι η αύξηση της μυωπίας δεν οφείλεται σε γενετικούς παράγοντες. Αντίθετα οι δραστικές αλλαγές στον τρόπο ζωής μας που έχει παρατηρηθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες, επηρεάζει πολύ περισσότερο από τη γενετική συνιστώσα, τα προβλήματα όρασης στους νέους.

Επιπρόσθετα έχει παρατηρηθεί ότι τα παιδιά και οι νέοι που ξοδεύουν περισσότερο χρόνο σε αθλητικές δραστηριότητες, έχουν λιγότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν προβλήματα όρασης.

Σίγουρα οι περιβαλλοντικοί παράγοντες δεν είναι οι μόνοι που καθορίζουν την ύπαρξη ή όχι της μυωπίας σε ένα ασθενή. Υπάρχουν τα γονίδια που ρυθμίζουν τους μηχανισμούς που εμπλέκονται στην όραση. Το γονίδιο PAX 6 μεταξύ άλλων, εμπλέκεται στην ανάπτυξη του ματιού.

Εμείς τελειώνοντας θέλουμε να τονίσουμε το γεγονός ότι η μυωπία είναι ένα σύνθετο πρόβλημα με σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο. Το κόστος για τα μάτια και την όραση μπορεί να είναι μεγάλο.

Η αύξηση της μυωπίας σχετίζεται με την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου και της διάδοσης των ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας. Η μυωπία λόγω του διαβάσματος στο σχολείο και κατά την εκπαίδευση καθ΄ όλη τη διάρκεια της ζωής συμβάλλουν στην επιδείνωση του προβλήματος.

Η δραματική αύξηση των νέων που πάσχουν από μυωπία και η τάση επιδείνωσης που προδιαγράφεται για το μέλλον, επιβάλλουν μια πιο ενδελεχή μελέτη του προβλήματος και την εφαρμογή στρατηγικής αντιμετώπισης και μέτρων πρόληψης.